La libron nomatan La Diskurso pri Legomradiko (菜根譚) verkis la ĉina klerulo HONG Yingming (洪應明; HONG Zicheng 洪自誠; 1572-1620). La titola vorto ‘legomradiko’ devenas el la diraĵo de WANG Xinmin (汪信民 1072-1110): “Kiu povas maĉi legomradikon, ĝuste tiu povas fari ĉion (人常能咬菜根卽百事可成)”. Ĉi tie legomradiko simbolas simplan manĝaĵon. La libro havas du partojn, kiuj konsistas respektive el 222 kaj 135 paragrafoj. La ĉina esperantisto WANG Chongfang tradukis la libron en Esperanton sub la titolo Cai Gen Tan (Maĉado de Saĝoradikoj).

 

25 koreaj esperantistoj kune studas ĉiutage la libron de la unua de februaro 2023. Ankaŭ mi aliĝis al la studgrupo kaj provas esperantigi la libron laŭ mia kompreno helpe de la jama Esperanto-traduko kaj diversaj interpretoj. Koran dankon al WANG Chongfang kaj la iniciatinto Vintro de la studgrupo. 

 

한국 에스페란티스토(에스페란토 사용자) 25명이 에스페란토로 번역된 채근담을 가지고 2023년 2월 1일부터 매일 같이 공부하고 있습니다. 저도 함께 공부하면서 기존 번역본과 여러 해석을 참고해서 에스페란토로 번역해보고 있습니다.

 

077 泛駕之馬可就馳驅,躍冶之金終歸型範。只一優游不振,便終身無個進步。白沙云:「為人多病未足羞,一生無病是吾憂。」真確論也。

077 - traduko de CHOE Taesok
Povas galopi eĉ ĉarrenversema ĉevalo; enmatriciĝas fine ŝaŭmbolanta metalo. Se oni nur estas ĉiam nedecida kaj ne sin svingas, oni do tutvive neniom antaŭeniras. Baisha diris: “Iĝi homo kaj erari multe ne estas hontinde, sed tutvive ne erari estas por mi zorginde.” Ja estas prave.

수레를 뒤엎는 말도 힘껏 달릴 수 있고 펄펄 끓는 쇳물도 끝내는 틀에 부어지게 되나니라. 다만 매사에 우유부단하고 분발하지 않으면 평생 동안 나아감이 조금도 없나니라. 백사 선생이 “사람이 되어 실수를 많이 하는 것이 부끄러운 바가 아니라 일생 동안 실수를 하지 않는 것이 내가 근심하는 바이니라”라고 했으니 이는 참으로 옳은 말이로다.

 


○ 泛駕之馬 봉가지마: 수레를 뒤엎는 사나운 말.  泛은 ‘물소리’ 를 뜻할 때는 <핍>, ‘뜬다’ 는 뜻일 때는 <범>, ‘뒤엎는다’ 는 뜻일 때는 <봉>으로 읽는다.  여기서 泛은 ‘엎을 覂(봉)’ ‘엎을 覆(복)’ 과 같음. 駕: 1. 멍에. 2. 임금이 타는 수레
○ 可就 가취: 가히 ~할 수 있을 것이다. 可就 가취: can; can be. 就 취:  to approach; to move towards; to reach; to arrive at; to succeed; to complete; to comply; to follow; to accept; to suffer; to be subjected to; even if; even though; at once; right away; only; merely; just
○ 驅馳 구치: 말을 몰아 달림. 몰 구는 몰다, 쫓아내다, 달리다. 달릴 치는 달리다, 질주하다 뜻
○ 躍冶之金 약야지금: 거푸집(鑄型)에 부어 넣을 때 사방으로 마구 튀는 쇳물.
○ 型範 형범: 주형(鑄型), 쇳물을 부어 그릇을 만드는 거푸집(틀).
○ 只一 지일: 다만 한결같이, 다만 매사에. 只 지: only; just; simply; merely
○ 優游 우유: 나약하여 우유부단(優柔不斷)함. 優遊 carefree; leisurely; happy-go-lucky; indecisive; hesitant; etc. 優游는 때로 학문에 매진한다는 뜻도 있고, 놀기만 한다는 뜻도 있다. 優游厭飫 우유염어: '편안하게 노닐어 싫증이 날 만큼 물리다'로 해석된다. (무엇을 습득하려면) 서두르지 말고 천천히 하되 싫증이 날 만큼 수없이 반복해야 한다는 뜻이다. 優柔: indecisiveness. 優柔決断: hesitation
○ 振: to wave; to shake; to sway; to rock; to wield; to brandish; to shake; to brace oneself; to rise vigorously; to rise up; to vibrate; to tremble. Svingi: 3) Ekmovi, ekimpulsi, instigi:
○ 便: convenient; ordinary; excretion; as soo as, soon afterward; then
○ 多病 다병 / 無病(무병) : 육체적으로 병이 많음 / 정신적으로 번민이 없음(생각 없이 인생을 사는 것). 病: illness; sickness; disease; evil; ill; fault; flaw; to fall ill; to be sick; to be ill; to worry; to be anxious; to criticize; to denounce
○ 未足羞: 부끄러워할 바가 아니다. 羞 수: 부끄러워할 수. 子曰 士志於道而恥惡衣惡食者는 未足與議也니라. 공자(孔子)께서 말씀하셨다. “선비가 도(道)에 뜻을 두고서 나쁜 옷과 나쁜 음식을 부끄러워하는 자는 더불어 도(道)를 의논할 수 없다.”
○ 確論(확론) : 확실한 말, 옳은 말. 

* 백사(白沙) 진헌장(陳獻章 1428-1499) 
명(明)나라 중기의 학자, 자(字)는 공보(公甫) 호(號)는 석재(石齋). 
그는 광동(廣東) 신회(新會) 사람으로 백사리(白沙里)에 은거하여 성명학(性命學)을 가르쳤기에 문인(門人)들이 그를 백사(白沙) 선생이라 불렀다. 주자학과 선학(禪學)을 아울러 받아서 독자적인 철학을 이루었으며, 정(靜)을 기본으로 삼아 단좌징심(端坐澄心-단정하게 앉아 마음을 맑게 함)으로 공부했음으로 ‘살아있는 맹자(孟子)’ 라고도 불리었다. 시호는 문공(文恭), 《백사집(白沙集)》 12권이 있다.  

 https://www.injurytime.kr/news/articleView.html?idxno=14364 
https://m.blog.naver.com/swings81/221215919861

077 – traduko de WANG Chongfang 
Ardema ĉevalo povas esti dresita por rajdo. Gutoj de fandita metalo elŝprucigitaj finfine estas enigitaj en muldilon. Tiu, kiu estas mallaborema kaj tute ne havas entuziasmon, faros nenian progreson dum sia vivo. Iam diris la ermito Baisha*: "Fari erarojn estas parto de homa naturo kaj ne devas esti kaŭzo por honto. Tio, kio pleje maltrankviligas min, estas nenio alia, ol ke mi havus neniajn erarojn malkaŝitaj dum mia tuta vivo." Kiel pravaj estas liaj vortoj!

* Baisha: klerulo de Ming-dinastio (1368-1644) nomata Chen Xianzhang. Ĉar li vivis kiel ermito en Bajshali en orienta Xinhui, Guangdong-provinco, li estis vaste konata kiel S-ro Baisha.

 

076 채근담 | 菜根譚 | La Diskurso pri Legomradiko
078 채근담 | 菜根譚 | La Diskurso pri Legomradiko

 

Posted by 초유스